ΕΡ.  Με το τελευταίο έργο που ανεβάσατε στον Πολυχώρο «Εκστάν»  Η ιστορία της Μαρί, και που παίζεται από το Νοέμβριο του 21, μας κάνατε να γνωρίσουμε το συγγραφέα Ζωρζ Μπρασσάι. Το έργο παίζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα έτσι δεν είναι;

ΑΠ. Ναι, ο Ζωρζ Μπρασσάι (1899- 1984),  Ούγγρος φωτογράφος πολιτογραφημένος Γάλλος, είναι πιο πολύ γνωστός  ως ο κορυφαίος φωτογράφος του Παρισιού του Μεσοπολέμου. Καθιερώθηκε ως ο άνθρωπος που μπόρεσε να αποτυπώσει την ουσία της πόλης στις φωτογραφίες του. Ήταν γλύπτης, επίσης, ζωγράφος και συγγραφέας.

Στην περίπτωση της Μαρί στρέφει το βλέμμα του σε μια φτωχιά γυναίκα κάποιας ηλικίας που ζει καθαρίζοντας σπίτια. Στη ζωή μιας ασήμαντης, μιας ανώνυμης. Στην καθαρίστρια Μαρί που μένει με το γάτο της σ’ ένα από τα δωμάτια υπηρεσίας στον έβδομο όροφο μιας πολυκατοικίας, στο Παρίσι.

Στο έργο του μας αποκαλύπτει έτσι μια αυθεντική ζωγραφιά της μεταπολεμικής γαλλικής κοινωνίας. Μια άθλια κοινωνική πραγματικότητα. Ο Χένρυ Μίλλερ, μάλιστα, τον Απρίλιο του 45 έγραψε ότι το πορτραίτο της καθαρίστριας Μαρί το έβρισκε πολύ πιο  συναρπαστικό, πολύ πιο έντιμο από τα  κοινωνιολογικά πορτραίτα του Ζολά στα μνημειακά μυθιστορήματά του.

ΕΡ. Γιατί διαλέξατε αυτό το έργο;

ΑΠ. Είναι ένα έργο πολύ κοντά μας για να μας αφορά και πολύ απρόσμενο για να μας ξαφνιάζει. Το είχα χρόνια στη βιβλιοθήκη μου, αλλά δεν ήμουν έτοιμη να το καταλάβω. Όταν το ανάφερα στο σκηνοθέτη Ζαν - Πωλ Ντενιζόν, είπε, αυτό το έργο σου πάει πολύ, είναι για σένα.

ΕΡ. Μπορείτε να μας μιλήσετε λίγο για το έργο;

ΑΠ. Η ιστορία της Μαρί είναι ένας κωμικός μονόλογος μέσα από τον οποίον η Μαρί αναδιπλώνει συμπυκνωμένα τη ζωή της, σε  μια χρονική στιγμή που νιώθει ότι απειλείται η ισορροπία της, η ύπαρξή της.

ΕΡ. Από ποια αιτία;

 ΑΠ. Η Καθαρίστρια Μαρί που έχει θάρρος στη ζωή, ηθικές αξίες, είναι τίμια, θα βρεθεί μέσα σε μια  πραγματικότητα φτιαγμένη από ψέμα.  Η ιντριγκαδόρα θυρωρός για να κάνει ελεύθερα τις απάτες της, δεν ανέχεται το βλέμμα της.  Εφευρίσκει μια σειρά ψεμάτων προκειμένου να την διώξει από το δωμάτιό της στην πολυκατοικία. Η Μαρί βρίσκεται κατηγορούμενη για τις ερωτικές κραυγές και όχι μόνο που βγαίνουν από τα δωμάτια υπηρεσίας…

ΕΡ.  Το ψέμα όμως κάποιων, δημιουργεί τη δυστυχία άλλων…

ΑΠ. Ακριβώς. Θα βρεθεί αντιμέτωπη και με άλλα πρόσωπα της πολυκατοικίας, το Διαχειριστή, το δικηγόρο της διαχείρισης,  το δικαστικό επιμελητή, που της φτιάχνουν ένα άλλο πρόσωπο απ’ αυτό που πραγματικά είναι. Χωρίς κοινωνικό status η ίδια, είναι υποχρεωμένη να μπει σε μια περιπέτεια με πιο δυνατούς. Είναι άνιση, αδύναμη μπροστά τους για να υπερασπίσει τον εαυτόν της.  Και καθώς δεν ξέρει γράμματα, θα αναθέσει σε δικηγόρο να μιλήσει αντί γι’ αυτήν… Εκείνη παραμένει  βουβή.

ΕΡ. Κωμωδία γιατί;

ΑΠ. Είναι γεγονός. Κανένας τελικά δεν ξέρει αν η κωμωδία γίνεται για να γελάμε ή για το αν πρέπει να κλαίμε. Γιατί η εικόνα της ζωής της που μας προσφέρει η Μαρί, είναι αφόρητη.

ΕΡ. Τότε;

ΑΠ. Να θυμηθούμε ότι φαινομενικότητα και πραγματικότητα είναι οι δύο όροι του παιχνιδιού  με το οποίο προσδιορίζεται η κωμωδία. Και καθώς η Μαρί βρίσκεται πάνω στην απόκλιση του είναι και του φαίνεσθαι,  καθώς σ’ αυτό που είναι της προσθέτουν αυτό που δεν είναι, αυτό ακριβώς την κάνει κωμικό πρόσωπο. Και για το θεατή που κρατάει και τα δύο νήματα της πλοκής, αυτό, είναι πηγή κωμικής ευχαρίστησης.

Η συγκρουσιακή κατάσταση επιπλέον της Μαρί με τα άλλα πρόσωπα τής πολυκατοικίας, τροφοδοτεί κωμικό υλικό. Αυτό που είναι αστείο στη Μαρί είναι ότι μιλάει για τα προβλήματά της με τα πρόσωπα που έχουν αναλάβει να την διώξουν, ζωντανεύοντας αυτά τα πρόσωπα. Μιμείται τον τρόπο που μιλάνε, τις χειρονομίες τους και χωρίς να έχει συνείδηση μας δείχνει ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι, τους γελοιοποιεί, τους αποκαλύπτει.  Το κωμικό βρίσκεται μέσα στην ίδια τη Μαρί. Ο λόγος της, η αφέλειά της, οι αντιφάσεις της…. Αν είναι κωμική, είναι, γιατί είναι ολοφάνερα μέσα σε μια αντίφαση.

ΕΡ. Στο μονόλογό σας, και πάλι ο Γάλλος σκηνοθέτης  Ζαν- Πωλ Ντενιζόν.

ΑΠ. Ναι, είναι η πέμπτη σκηνοθεσία του στο Εκστάν. Και είμαστε ευτυχείς που έχουμε προσφέρει στο κοινό το στίγμα δουλειάς αυτού του μεγάλου  σκηνοθέτη με το βιογραφικό που τον ακολουθεί. Μια καριέρα δηλαδή, που άρχισε από την ιδιότητα του ηθοποιού με τον Πήτερ Μπρουκ,  πέρασε πολύ γρήγορα σ’ αυτή του  βοηθού σκηνοθεσίας, δίπλα πάντα στο Δάσκαλο, για να προχωρήσει στη συνέχεια στην ανεξάρτητη καριέρα του σκηνοθέτη, δραματουργού και παιδαγωγού.

ΕΡ. Μιλάτε μ’ ενθουσιασμό. Τι σας εμπνέει σ’ αυτόν τον σκηνοθέτη;

ΑΠ. Η υψηλή του ποιότητα που πάει μαζί με το χιούμορ του, την απλότητά του και την ενσυναίσθηση των καταστάσεων που ζούμε .  Η επιθυμία του να βάλει κι αυτός, όπως λέει, το λιθαράκι του στο ελληνικό θέατρο.  Όταν δουλεύεις μαζί του νιώθεις το Θέατρο ως Τέχνη.

ΕΡ. Πως προσεγγίσατε το πρόσωπο της Μαρί;

ΑΠ. Ψάχνουμε πάντα για μια ισορροπημένη και έξυπνη σχέση ανάμεσα στα συναισθήματα, το λέξεις και το σώμα. Όλοι οι θεατές που έχουν δει το έργο, μιλούν για μια αληθινή Μαρί. Μια γνώριμη Μαρί. Και όλα τα αληθινά και γνωστά πρόσωπα αρέσουν πάντα. Εδώ αναγνωρίζονται τα αποτελέσματα και η ποιότητα της δουλειάς τού Ζαν- Πωλ Ντενιζόν.  Ξέρει να δημιουργεί ένα ζωντανό έργο. Δεν υπάρχει τίποτα το παθητικό στη σκηνοθεσία του. Πίσω από κάθε λέξη κάνει να ξεπηδάει η ζωή. Το να κλαις και να γελάς συγχρόνως αυτό είναι που γεννάει την αληθινή συγκίνηση.

ΕΡ. Για τη σκηνοθεσία της Μαρί τι θα λέγατε με λίγες λέξεις;

ΑΠ.  Τόνισε την κωμική πλευρά της πραγματικότητας της Μαρί κι έκανε σύμμαχό της στο μονόλογο το κοινό. Θα έλεγα ότι κυριαρχεί το απλό, το αστείο και το ανάλαφρο. Το γλυκό σκηνικό που έφτιαξε ο ίδιος, η μουσική που διάλεξε, το κοστούμι της Μαρί, συμπληρώνουν το αποτέλεσμα της δουλειάς του.

ΕΡ. Μπορείτε και επιβιώνετε μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες; Έρχεται κόσμος στην παράσταση;

ΑΠ. Έχουμε μάθει στα δύσκολα. Λες και το επιδιώκουμε… Τα συναισθήματα του κόσμου, βέβαια, είναι βαριά αυτό τον καιρό. Το θέατρο όμως, είναι πάντα κάτι που σε ξυπνάει. Έχουμε πάντως δημιουργήσει ένα κοινό που ενδιαφέρεται για τα θέματα που ανεβάζουμε και τον τρόπο που ανεβαίνουν .

ΕΡ. Το θέμα της Μαρί;

ΑΠ.   Η ιστορία της Μαρί είναι ένα έργο τόσο απλό και τόσο σύνθετο…

Σε κάνει να χαμογελάς και συγχρόνως σε μελαγχολεί. Δεν είναι η Ιστορία του Άλλου, του ξένου, αποτελούμε μέρος της , χωρίς καν να το αντιλαμβανόμαστε.

Είναι ένα έργο διαχρονικό για τα κοινωνικά του χαρακτηριστικά. Γράφτηκε μετά τον πόλεμο και εβδομήντα εφτά χρόνια μετά, αυτό που βλέπουμε κάθε μέρα στον κόσμο, αυτό που βιώνουμε, είναι ότι ζούμε μέσα σε γενικευμένες καταστάσεις ψεύδους, αδιαλλαξίας, προκαταλήψεων, μη ανοχής.

Η ηθική ακολασία παραμένει πάντα το εύκολο πρόσχημα της Τάξης και της Ηθικής για να μετατρέψουν μια γυναίκα σε θύμα.  Και όσο για το ποια είναι η θέση μιας γυναίκας κάποιας ηλικίας «παρακατιανής» στην κοινωνική ιεραρχία, παύει να αποτελεί ερώτημα. Αν ο συνήγορός της δεν αποτελούσε μέρος της κωμωδίας, θα ήταν τερατώδες για το πώς την υπερασπίζεται αυτός ο άντρας.

  Ο Μπρασσάι  μέσα από την Η ιστορία της Μαρί μας δείχνει το μέγα ζητούμενο που αφορά όλον τον κόσμο σήμερα: Κι αυτό είναι η ανοχή. Το πρόβλημα του να συνυπάρχουμε με τον Άλλον, να μένουμε ανοιχτοί στον Άλλον, να δεχόμαστε τον Άλλον. Γιατί, όταν είμαστε φτωχοί, όσο οι συνθήκες ζωής είναι δύσκολες,  ο καθένας είναι για τον εαυτόν του, γιατί πρέπει να επιβιώσει.

​

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Κείμενο: Ζωρζ Μπρασσάι

Σκηνοθεσία: Ζαν – Πωλ Ντενιζόν

Μετάφραση/ Διασκευή: Ελένη Παπαχρηστοπούλου

Σκηνικά-Κοστούμια: Ζαν – Πωλ Ντενιζόν

Φωτισμοί: Πασχάλης Τσέρνας

Βοηθός σκηνοθέτη: Γιάννης Σταματίου

Φωτογραφία: Τούλα Ροδοπούλου

Επικοινωνία: Άντζυ Νομικού

 

Η καθαρίστρια Μαρί: Ελένη Παπαχρηστοπούλου

Παραστάσεις: Κάθε Κυριακή στις 6.00μ.μ.

Διάρκεια: 1 ώρα και 10 λεπτά

Κρατήσεις θέσεων: 2130210339 & 6974674513

Εισιτήρια:10€ κανονικό,  8€ (γκρουπ, φοιτητές, άνεργοι)

Χωρητικότητα: 50 θέσεις

Προπώληση: https://www.ticketmaster.gr/showEventInfo.html?idEvent=2005527

​

Δημοσιεύθηκε στις 30/01/2022 στον ιστότοπο art and press. Πιέστε εδώ για τη δημοσίευση